Mofeta Tylicz
Mofeta Tylicz
Mofeta Tylicz to ciekawa atrakcja przyrodnicza, największa mofeta w Karpatach - to zjawisko naturalnego wyziewu dwutlenku węgla.
Mofeta znajduje się na terenie Osady Turystycznej "Domki w lesie".
Kręgi - każdy o średnicy 1 metra posiadają bardzo dużą ilość bulgotek i dychawek (około 50). Ciekawostką jest to, że smak wody mineralnej z każdego kręgu jest inny.
Prace nad zagospodarowaniem mofety zostały zainicjowane przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Tylicza w ramach Szlaku Wód Mineralnych. Podczas realizacji projektu dokonano ciekawego odkrycia. Prace miały być prowadzone wokół jednej mofety – kręgu, a okazało się , że jest ich 11 – połączonych ze sobą.
Niezwykła historia mofety
Odkryto, że historia tego miejsca jest niezwykła. Mofety zostały otoczone betonowymi kręgami w latach 60-tych XX wieku w celu pozyskiwania dwutlenku węgla do hodowli alg.
Zainteresowanie produkcją glonów słodkowodnych zaznaczyło się w świecie w związku z lotami w kosmos - i stanowiło próbę pozyskania dodatkowego źródła składników pokarmowych dla astronautów podczas długich podróży kosmicznych.
Przy okazji powstała też koncepcja wykorzystania białka, witamin i składników mineralnych z alg w żywieniu zwierząt gospodarskich.
W 1962 r. Instytut Zootechniki w Krakowie otrzymał zadanie opracowania metody produkcji biomasy glonów. Wybór miejsca był podyktowany obecnością wydajnych źródeł wody, w tym wody o wymaganej zawartości dwutlenku węgla i składzie chemicznym korzystnym dla wzrostu alg.
Utworzono Zakład badań nad algami ze Stacją w Tyliczu. Do celów badawczych zbudowano liczne betonowe tarasy na których umieszczono przeźroczyste rękawy foliowe oraz dwa zbiorniki – baseny. Cały projekt był wówczas objęty tajemnicą służbową. Dlatego też do dzisiaj nie zachowały się fotografie ośrodka hodowli alg.
Wysuszoną biomasę glonów poddano analizom chemicznym na zawartość składników pokarmowych i stwierdzono w niej wysoką zawartość białka.
Na międzynarodowej konferencji podsumowującej badania nad glonami w Krakowie i Balicach (marzec 1966 r.) można było spotkać kanapki z odpowiednio przyrządzonymi świeżymi algami, - chętnie kosztowane przez uczestników.
W 1965 r. hodowla glonów na skalę półtechniczną została zakończona, a dalsze badania prowadzone już były tylko metodami laboratoryjnymi. Piękny teren Stacji w Tyliczu wymagał zagospodarowania i został przeznaczony na ośrodek wypoczynkowy.
Wówczas betonowe kręgi zostały zasypane.
Mofeta dzisiaj..
W najbliższym otoczeniu mofety można jeszcze znaleźć betonowe tarasy -„donice”, w których hodowano algi.
W ramach prac zagospodarowania mofety, zbudowano tu altankę z drewnianym pomostem, oczyszczono kręgi z wodą oraz wstawiono tablicę informacyjną z opisem historii tego miejsca.
Program zagospodarowania mofety zrealizowano z Funduszu Kropli Beskidu.
Mofeta została udostępniona turystom w październiku 2011 r.
Ten rodzaj chłodnego wyziewu wulkanicznego, można jeszcze zaobserwować w okolicach miejscowości Szczawnik i Złockie na terenie gminy Muszyna.