Wody mineralne w Tyliczu
Woda - bogactwem przyrodniczym tego regionu
Naturalnymi walorami rozwoju Tylicza są bogate złoża balneologiczne.
Tylicz to obszar obfitujący w wody mineralne i lecznicze oraz ekshalacje dwutlenku węgla. Szczawy, które tu występują, od setek lat były znane miejscowej ludności, ale opisane zostały dopiero w 1836 r. przez geologa – L. Zejsznera.
Źródła, wysięki i wycieki wód mineralnych oraz objawy ekshalacji CO2 znajdują się w dolinach potoków Muszynka, Bradowiec, Syhowny. W okolicy Tylicza zlokalizowano 35 źródeł szczaw i wód kwasowęglowych. Wody mineralne Tylicza różnią się między sobą znacznie - mineralizacją oraz typem hydrochemicznym. Ich wspólną cechą, podobnie jak wód krynickich jest występowanie jonu wodorowęglanowego (HCO3-) jako podstawowego anionu, jonów wapniowego (Ca2+), magnezowego (Mg2+) a czasami sodowego (Na+) jako podstawowych kationów oraz duża zawartość CO2.
Źródło Zdrój Główny (Tyliczanka) – jest to źródło szczawy zabudowane stylową pijalnią w Parku Zdrojowym w Tyliczu i wypływa na lewym brzegu Potoku Muszynka. Jest to szczawa wodorowęglanowo-wapniowo-żelazista. Z tym zdrojem związanych jest wiele legend i przekazów, ponieważ źródło znajduje się przy drodze prowadzącej do granicy polsko-słowackiej: niegdyś przy źródle Szczawowym zatrzymywały się karawany kupieckie podążające z Węgier do Sącza i Krakowa. Podobno woda ta była napojem podawanym na ucztach u Wierzynka, a wzmianki o wodach z Miastka (dawna nazwa Tylicza) można znaleźć w kronikach krakowskich z XIX wieku. Źródło po raz pierwszy wymienione jest w Księdze Miastka Tylicza z 1753 r.
Typ wody: 0,30% HCO3 –Ca- Mg, CO2, Fe.
Źródło T 7 „Bradowiec” zwane również „Źródełkiem Miłości” – zlokalizowane jest tuż przy lewym brzegu potoku Bradowiec, w odległości ok. 370 m od drogi prowadzącej z Tylicza do Powroźnika (dojście od ulicy Wolności). Jest to drugie źródło szczawy w Tyliczu pod względem wydajności. Źródło to przez lata było ujęte przy pomocy betonowego kręgu, we wrześniu 2012 r. w tym miejscu została oddana nowa Pijalnia Wody Mineralnej. Woda smakiem i składem zbliżona jest do Zdroju Głównego w Krynicy oraz Tyliczanki nazywanej potocznie „Szczawą”. W sąsiedztwie tego źródła występują liczne wysięki szczaw trudne do pomierzenia oraz ekshalacje dwutlenku węgla.
Typ wody: 031% HCO3 – Ca – Mg, CO2
Źródło T11 - zwane "Źródełkiem Wędrowców" – źródło to ujęte jest w betonową cembrowinę, wypływa tuż po prawej stronie drogi Tylicz – Powroźnik przy ul. Wolności, ok 250 m za rozlewnią „Kropil Beskidu”. W pobliżu źródła wystepują wysięki szczaw oraz ekshalacje dwutlenku węgla. Przy źródle znajduje się również mapa ścieżki edukacyjnej „Na Rakowsku”.
Typ wody: 0,29 % HCO3 – Ca, CO2
Źródło T -21 –"Syhowne" jest to źródło szczawy ujęte drewnianą obudową, wypływa na prawym brzegu potoku Syhowny, znajduje się około 550 m od drogi Tylicz-Powroźnik, powyżej Osady Turystycznej „Domki w lesie” , przy ścieżce edukacyjnej „Na Rakowsku”.
Mofeta Tylicz – to wyjątkowa osobliwość przyrodnicza, jest efektem działalności wulkanicznej w Karpatach, która miała miejsce w trzeciorzędzie 50-60 milionów lat temu. Pokazuje nam, w jaki sposób tworzą się w warstwach skalnych wody mineralne typu szczawa. Mofeta to naturalne wyziewy dwutlenku węgla. Mofeta znajduje się na terenie Osady Turystycznej "Domki w lesie" i została zagospodarowana przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Tylicza. Odkryto, że historia tego miejsca jest niezwykła. Mofety zostały otoczone betonowymi kręgami w latach 60-tych XX wieku w celu pozyskiwania dwutlenku węgla do hodowli alg czytaj więcej...
W Tyliczu wody mineralne udostępnione do picia :
- Pijalnia Tyliczanka (Zdrój Główny) w Parku Zdrojowym w Tyliczu/ przy ul. Konf. Barskich
- Pijalnia Bradowiec (źródło T 7, zwane Zdrojem Miłości)/ dojście od ul. Wolności
- Źródło Syhowne/ dojście od ul. Wolności
- Źródło nr 21 /przy ścieżce edukacyjnej „Na Rakowsku” przy ul. Wolności
Źródło: Stowarzysznie na Rzecz Rozwoju Tylicza - "Atlas Wód Mineralnych Muszyny Krynicy i Tylicza" (powstał w ramach projektu finansowanego przez Funduszu Kropli Beskidu I Funduszu Partnerstwa)
Projekty zagospodarowania Mofety Tylicz oraz Źródła Bradowiec zostały zrealizowane przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Tylicza dzięki środkom pozyskanym z Funduszu Partnertswa oraz Funduszu Kropli Beskidu.
Film "Wodny Skarb Beskidu"
Film zrealizowany został przez Fundusz Partnerstwa w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich. W filmie zaprezentowano projekty realizowane przez beneficjentów Funduszu Kropli Beskidu.